zondag 20 januari 2019

Tearsheet, handig maar juridische valkuil

Fotomodel worden | Tearsheet, handig maar juridische valkuil


Het addertje onder het gras van de tearsheet heet "auteursrechten"

Wat is een tearsheet dan eigenlijk precies?

Een tearsheet, zoals de naam al doet vermoeden, is simpelweg een uitgescheurd stuk papier. Maar in de context van publicaties in de modellenwereld, wordt de term tearsheet meestal gebruikt om te verwijzen naar een kopie van een artikel, een cover, of een andere relevante pagina uit een tijdschrift of een ander gedrukt medium.

Het idee is het krijgen van tastbaar bewijs

Het idee achter een tearsheet is eigenlijk vrij eenvoudig. Stel je voor dat je model gestaan hebt voor een artikel in een tijdschrift, dat gepubliceerd is. Dan wil je natuurlijk een tastbaar bewijs van het artikel met de foto hebben om te delen met anderen. Of gebruiken voor je eigen portfolio. In plaats van het hele tijdschrift te bewaren, of te vertrouwen op digitale kopieën die misschien niet altijd beschikbaar zijn, kan je gewoon die ene pagina uitscheuren waar jouw werk op staat. Dit uitgescheurde vel papier is dan je tearsheet.

Online delen van foto's kan bijna nooit

Nu, voordat je al te enthousiast wordt over het delen van je tearsheet, is het belangrijk om een aantal juridische zaken in gedachten te houden. Het simpelweg fotograferen of scannen van je tearsheet en het online delen ervan, bijvoorbeeld op je website, kan je in problemen brengen met de uitgever van het tijdschrift en mogelijk zelfs met de fotograaf. Waarom? Omdat zowel de tekst als de foto's over het algemeen auteursrechtelijk beschermd zijn en de eigenaar van die rechten wil niet dat anderen er zomaar mee aan de haal gaan. Dit kan leiden tot een kostbare claim tegen jou.

Weet wat wel en vooral wat niet acceptabel is

Om dit te voorkomen, is het essentieel om te begrijpen wat wel en niet acceptabel is. Het is verstandig om contact op te nemen met de fotograaf of de uitgever om te bespreken wat je met je tearsheet mag doen. Het kan zijn dat je toestemming krijgt om het te delen, maar mogelijk onder bepaalde voorwaarden. Dit kan variëren van het vermelden van de bron tot het betalen van een licentievergoeding, afhankelijk van de situatie.

Begin met een goed gesprek

Een goed gesprek met de rechthebbende kan veel problemen voorkomen en kan zelfs positief uitwerken, zowel naar de fotograaf of de uitgever toe,  als naar jou als auteur. Door open te zijn over je intenties en respect te tonen voor de rechten van anderen, bouw je een betere relatie op en laat je zien dat je professioneel en ethisch bent.

Stel je voor dat je een artikel hebt geschreven voor een gerenommeerd tijdschrift. Het is een belangrijk moment in je carrière en je wilt dit graag delen met jouw netwerk en eventuele potentiële opdrachtgevers. Je besluit om een tearsheet te maken van de pagina waarop jouw artikel staat. Dit kan een eenvoudig proces zijn: Je scheurt de pagina uit het tijdschrift, zorgt ervoor dat de naam van het tijdschrift, de publicatiedatum en jouw artikel duidelijk zichtbaar zijn, en voilà, je hebt je tearsheet.


Juridische problemen liggen vaak op de loer

Maar voordat je deze tearsheet gaat verspreiden, moet je zorgvuldig overwegen hoe je dit gaat doen. Het simpelweg scannen van de tearsheet en deze op je website plaatsen lijkt misschien onschuldig genoeg, maar het kan leiden tot juridische problemen als je niet de juiste toestemming hebt gekregen.

Tekst en foto's zijn juridisch beschermd met auteursrecht

Waarom is dit zo? Het antwoord ligt in het auteursrecht. Zowel de tekst als de foto's die in het tijdschrift zijn gepubliceerd, zijn waarschijnlijk beschermd door auteursrechtelijke wetten. Dit betekent dat de eigenaar van het auteursrecht, meestal de uitgever van het tijdschrift, bepaalde rechten heeft over hoe dit materiaal als teksten en foto's wordt gebruikt.

Schending van het auteursrecht gebeurt vaak onbewust

Als je zonder toestemming de tekst en afbeeldingen van je tearsheet gebruikt, schend je mogelijk het auteursrecht van de uitgever en misschien zelfs van de fotograaf die de afbeeldingen heeft gemaakt. Dit kan leiden tot juridische stappen door de rechthebbende, waaronder het betalen van schadevergoedingen en het verwijderen van het materiaal van je website.

Zorg voor toestemming

Om dit te voorkomen, is het cruciaal om de regels te begrijpen en, indien nodig, toestemming te krijgen voordat je je tearsheet deelt. Dit betekent dat je contact moet opnemen met de uitgever van het tijdschrift en mogelijk ook met de fotograaf,  om te bespreken wat je wel en niet mag doen.

Het kan positieve effecten hebben om het serieus te bespreken

Een goed gesprek kan veel problemen voorkomen en kan zelfs positieve resultaten opleveren. Door respectvol om te gaan met de rechten van anderen, toon je professionaliteit en bouw je een goede reputatie op in de fotomodellen-branche.

Publicatie heeft vaak voorwaarden

Stel je voor dat je contact opneemt met de uitgever van het tijdschrift waarin je artikel is gepubliceerd. Je legt uit dat je graag je tearsheet wilt delen op je website en vraagt om toestemming om de tekst en afbeeldingen te gebruiken. De uitgever stemt hiermee in, maar stelt wel enkele voorwaarden:

1. Vermelding van de bron: De uitgever vraagt je om duidelijk te vermelden dat het materiaal afkomstig is uit hun tijdschrift, inclusief de naam van het tijdschrift en de publicatiedatum;

2. Geen wijzigingen aanbrengen: Je mag de tekst en afbeeldingen niet bewerken of wijzigen zonder voorafgaande toestemming van de uitgever;

3. Geen commercieel gebruik: De uitgever staat je toe om de tearsheet te gebruiken voor promotionele doeleinden, maar niet voor commerciële doeleinden, zonder aparte toestemming.

Je gaat akkoord met deze voorwaarden en plaatst de tearsheet op je website, mét de vereiste vermeldingen en zonder verdere wijzigingen aan te brengen. Je voelt je goed, omdat je op een nette manier hebt gehandeld en de relatie met de uitgever zelfs hebt versterkt.

Toestemming wordt niet altijd verleend

In een andere situatie kan het zijn dat de uitgever geen toestemming verleent om de tearsheet te delen, vooral als ze van plan zijn om zelf een online archief of een digitale versie van het tijdschrift te publiceren. In dit geval moet je misschien genoegen nemen met het vermelden van de publicatie in je cv of portfolio, zonder de daadwerkelijke tearsheet te tonen.

Sommige auteurs en fotografen zijn wat flexibeler en staan toe dat hun werk wordt gedeeld, zolang het maar op een respectvolle manier gebeurt. Door een goede communicatie en een begripvolle houding kun je vaak een overeenkomst bereiken die voor alle partijen acceptabel is.

Tearsheets zijn dus handig, maar kijk er wel mee uit

In het kort, een tearsheet is dus veel meer dan alleen een stukje papier. Je tearsheet is een tastbaar bewijs van je werk en prestaties. Maar voordat je het deelt, is het belangrijk om de rechten van anderen te respecteren en de juiste toestemming te krijgen. Door open te zijn over je intenties en bereid te zijn compromissen te sluiten, kun je veel juridische problemen voorkomen en positieve relaties opbouwen in de wereld van publicaties en fotografie.